ورمی کمپوست چیست؟

مصارف کرم:در سایر کشورها از این کرم بدلیل داشتن پروتئین ۷۰ درصدی در موارد زیر استفاده می‏شود:

۱٫ مصرف پروتئینی انسانی:در سایر کشورها از جمله در کشور آمریکا غذای مصرفی مردم است همانند انواع کنسرو جهت سالاد، غذاهای پختنی، انواع نوشیدنی و … به عنوان مثال از گرانترین غذاهای فروشگاه‌های زنجیره‏ای مک دونالد می‌باشد، با توجه به فرهنگ ما استفاده از آن هدف نمی‏باشد. (خود کرم به عنوان پروتئین)

۲٫ مصرف پروتئینی حیوانی:با توجه به ازدیاد جمعیت و نیاز مردم به مواد پروتئینی سالم، تولید و پرورش دام، طیور و آبزیان، نقش اساسی در تامین نیازهای مردم و تقویت بنیه اقتصادی روستاییان و کشاورزان را دارد.در این میان تغذیه دام، طیور و آبزیان با کرم خاکی به عنوان ماده غذایی دارای پروتئین زیاد باعث افزایش کیفیت محصولات شده و نیاز کشور به واردات محصولاتی چون دان مرغ، انواع مکمل‌های غذایی دام و آرد ماهی را کاهش می‌دهد. از این گونه برای اولین بار در قرن ۱۸میلادی برای تغذیه دام و طیور استفاده شد.امروزه در تغذیه مرحله لاروی آبزیان، تمایل به استفاده از غذای زنده وجود دارد، زیرا در بسیاری از موارد، دانش بشری هنوز قادر به تامین مصنوعی کلیه نیازهای غذایی لارو نبوده و پوشش این نیاز با غذای زنده راه حل مطلوب و مطمئنی است.مهمترین غذای زنده مصرفی کرم‌خاکی است که درصد پروتئین آن بیش از سایر گونه‌هاست و علاوه بر آن دارای امگا۳ نیز می‌باشد.استفاده از این گونه به جای محصولات جانبی علاوه بر افزایش درصد رشد و کیفیت گوشت، از نظر اقتصادی نیز به‌صرفه‌تر است و تولید آن نیاز کشور به واردات محصولات فوق را که از زمان هجوم شانه دار ژله‌ای به دریای خزر و کاهش کیلکا به عنوان ماده اصلی آرد ماهی و افزایش قیمت آرد ماهی و واردات آن را به همراه داشته است، کاهش می دهد.

۳٫ به عنوان مواد اولیه در تولید لوازم آرایشی و بهداشتی:همانطور که قبلا هم گفته شد این کرم به دلیل داشتن پروتئین و امگا۳ فراوان به عنوان یکی از مواد اصلی تشکیل دهنده محصولات آرایشی و بهداشتی می‌باشد.در سال ۱۹۸۵ شرکت DOVE برای اولین بار استفاده از این کرم را در محصولات خود آغاز نمود و اولین سری محصولات خود با عنوان جوان کنند‌گان پوست در سال ۱۹۸۷ به بازار عرضه نمود، اما هم اکنون بیشتر شرکتهای پیشتاز در این صنعت با تولید انواع شامپو، صابون، کرم، انواع پودرهای روشن کننده و تقویتی و … استمرار به تولید با این کرم را در دستور کار خود قرار داده اند. در این بین می‌توان به محصول شرکتFace-Lift با نام تجاری G2G اشاره نمود که یکی از گران قیمت‌ترین محصولات آرایشی جهان می‌باشد.

۴٫ به عنوان مواد اولیه در تولید دارو:از جمله یکی از مهمترین مصارف جدید این کرم که به کمک صنعت داروسازی و پزشکی آمده تولید محصولات دارویی و پزشکی می باشد، که داروهای مکمل غذایی، انواع آرامش بخش‌ها، داروهای ضد سرطان را شامل می‌شود.

فضولات کرم:این کرم، در روز بیش از وزن خود غذا می‏خورد و ۶۰ تا ۹۰ درصد آن را به فضولاتی به نام کود کرمی‌کمپوست تبدیل می‏کند و این کود دارای حداقل ۵ خاصیت زیر است:

۱٫ بی بو است.

۲٫ مانع از ایجاد علف هرز می‏شود.

۳٫ استفاده از این نوع کود، کیفیت محصولات کشاورزی را نسبت به کود شیمیایی عملاً‌ حدود ۵۰ درصد و کمیت (تعداد در واحد سطح) آنها را نیز چیزی در حدود ۲۰ تا ۷۰ درصد افزایش می‏دهد، و به علاوه مشکلات مربوط به باقی ماندن کود شیمیایی در مواد غذایی را ندارد. با توجه به تولید حدود ۱۰۰ میلیون تن تولیدات کشاورزی در سال ۱۳۸۶، معادل ۲۰ میلیون تن افزایش محصول بدون هزینه در پی خواهد داشت.

۴٫ بدلیل خاصیت اسفنجی کود تولید شده در نگهداشت آب و آزاد سازی تدریجی آب موجود، از این کود به همراه فنّاوری خاص، اقدام به بارور نمودن و حاصلخیزی زمین‏های شوره‏زار، شیمیایی شده،‌ کوهپایه و غیرقابل کشت می‏شود

۵٫ از همه مهمتر، بدلیل فقدان هر نوع مواد شیمیایی، محصول کشاورزی تولیدی با استفاده از این کود، ارگانیک است و قیمت محصول کشاورزی ارگانیک در سطح جهانی، بین ۲ تا ۵ برابر قیمت محصول کشاورزی عادی است. این صنعت با توجه به اینکه در حفظ و استفاده بهینه از محیط زیست و کاهش هزینه‌های حمل و نقل و دفع زباله‌ها و فضولات نقش قابل توجهی دارد می‌تواند در پیشرفت اقتصاد و توسعه پایدار کشور بسیار مفید باشد. در حال حاضر کشورهای کانادا، ایتالیا، ژاپن، فیلیپین، آمریکا و هند کارخانه‌های زیادی را در زمینه این صنعت و مخصوصا سامانه‌های بازیافت در ابعاد وسیع به اجرا درآورده‌اند و از منافع آن بهره‌مند شده­اند. این صنعت در زمینه کشاورزی، باغداری و تولید چای کمپوست کاربردهای فراوانی دارد. هرکشور سالانه میلیون­ها تن زباله تولید می­کند که منبع بسیار با ارزشی برای تولید ورمی‌کمپوست و خلق ارزش است.

به عنوان مثال هند سالانه ۲۵ میلیون تن زباله تولید می‌کند که درصد قابل توجهی از آن به کود ورمی‌کمپوست تبدیل می‌شود. هم اکنون در کانادا هر هفته ۷۵ تن زباله توسط ورمی‌کمپوست بازیافت می‌شود. شرکت American Earthworm Company در سال ۱۹۷۸ اولین کارخانه خود را با ظرفیت ۵۰۰ تن در ماه راه‌اندازی کرد و شرکت Aoka Sangyo Co. Ltd در ژاپن نیز سه کارخانه ۱۰۰۰ تن در سال دارد که ضایعات صنایع غذایی را به ورمی‌کمپوست تبدیل می‌نماید. در حال حاضر ۳۰۰۰ کارخانه ورمی کمپوست در ژاپن وجود دارد که هر یک ظرفیت ۵ تا ۵۰ تن در ماه دارند. اکنون نوبت ایران است تا وارد صنعت ورمی کمپوست و فنّاوری‌های تجاری آن شود.

تغذیه خوراک کرم:همه نوع زباله‌تر شهری و فضولات حیوانی بجز مواد سنگی،‌ شیشه‏ای،‌ پلاستیکی، فلزی و گوشتی خام و چربی، غذای این کرم می‏باشد. به همین دلیل اسم دیگر این کرم، کرم آشغال‏خوار است. در ایران هر شهروند ایرانی روزی ۷۰۰ گرم و هر روستایی روزی ۳۰۰ گرم زباله خانگی تولید می‏کند که ۷۰ درصد آن خوراک این کرم می‏باشد. و هر روستایی روزی ۴۰۰ گرم فضولات حیوانی تولید می‏کند که ۱۰۰ درصد آن خوراک این کرم می‏باشد. این کرم حداقل معادل وزن خود در روز غذا می‏خورد و ۶۰ تا ۹۰ درصد آن به کود تبدیل می‏شود و مابقی غذای خورده شده برای تکثیر و افزایش وزن و تعداد کرم مصرف می‏شود.

توجیح فنی و اقتصادی و بهداشتی طرح مذکور

۱-۱- درصورت اجرای طرح ساماندهی و کنترل مشاغل پر زباله ویژه پسماندهای آلی هر شهر در مرحله اول به میزان روزانه ۳۰تن مواد آلی دارای ۸۰ درصد رطوبت که نقش عمده‌ای در تولید شیرابه را دارد در محل دفن تخلیه نمی‌کنند که این موضوع مزایای زیر را دارد.

الف- کاهش حجم زباله

ب- کاهش تولید شیرابه

پ – کاهش گازهای ناشی از تخمیر بی هوازی

ت- کاهش هزینه‌های دفن

ث – حذف مشکلات زیست محیطی و بهداشتی ناشی از تخلیه شیرابه در معابر

ج – کاهش امکان استفاده دام در محل دفن زباله

چ – بازگشت صحیح و کاملا بهداشتی مواد آلی به چرخه مصرف در صنعت کشاورزی

دیگر مصارف کرم

در سایر کشورها از این کرم بدلیل داشتن پروتئین ۷۰ درصدی و امگا۳ در موارد زیر استفاده می‏شود

۱-مصرف پروتئینی انسانی:در سایر کشورها از جمله در کشور آمریکا غذای مصرفی مردم است همانند انواع کنسرو جهت سالاد، غذاهای پختنی، انواع نوشیدنی و … به عنوان مثال از گرانترین غذاهای فروشگاه‌های زنجیره‏ای مک دونالد می‌باشد

بسیاری از کشورهای آفریقایی و آسیای میانه از گونه ای کرم خاکی در رژیم غذایی خود بهره می برند

همچنین در کشور ژاپن از کرم خاکی برای ساخت مشروب استفاده می کنند..

۲-مصرف پروتئینی حیوانی:با توجه به ازدیاد جمعیت و نیاز مردم به مواد پروتئینی سالم، تولید و پرورش دام، طیور و آبزیان، نقش اساسی در تامین نیازهای مردم و تقویت بنیه اقتصادی روستاییان و کشاورزان را دارد.در این میان تغذیه دام، طیور و آبزیان با کرم خاکی به عنوان ماده غذایی دارای پروتئین زیاد باعث افزایش کیفیت محصولات شده و نیاز کشور به واردات محصولاتی چون دان مرغ، انواع مکمل‌های غذایی دام و آرد ماهی را کاهش می‌دهد. از این گونه برای اولین بار در قرن ۱۸میلادی برای تغذیه دام و طیور استفاده شد.

.3-به عنوان مواد اولیه در تولید لوازم آرایشی و بهداشتی:همانطور که قبلا هم گفته شد این کرم به دلیل داشتن پروتئین و امگا۳ فراوان به عنوان یکی از مواد اصلی تشکیل دهنده doveمحصولات آرایشی و بهداشتی می‌باشد.در سال ۱۹۸۵ شرکت

برای اولین بار استفاده از این کرم را در محصولات خود آغاز نمود و اولین سری محصولات خود با عنوان جوان کنند‌گان پوست در سال ۱۹۸۷ به بازار عرضه نمود، اما هم اکنون بیشتر شرکتهای پیشتاز در این صنعت با تولید انواع شامپو، صابون، کرم، انواع پودرهای روشن کننده و تقویتی و … استمرار به تولید با این کرم را در دستور کار خود قرار داده اند. در این بین می‌توان به محصول

اشاره کرد. GC-2 با نام تجاری FACE- LIFT شرکت .

۴-تولید محصولات دارویی:کرم خاکی از جنبه ی عملکرد پروتئین و درمان آبله,بیماری های دندان,رماتیسم,زردی,سنگ مثانه,وتسهیل زایمان,افزایش میل جنسی و درمان مارگزیدگی اهمیت دارد.بافت کرم خاکی همچنین به عنوان تب بر برای پائین نگه داشتن دمای بدن به کار می رود.در ژاپن ۴ نوع از داروهای بدست آمده از کرم خاکی که کاملا شناخته شدهاند عبارتند از:

.(Antidote,antipyretics,antibiosis,aphrodisiac)

روش تولید ورمی‌کمپوست:

ساده‌ترین روش تولیدکرم  ورمی‌کمپوست به شرح زیر است:

۱- بستر سازی: هر نوع موادی که به عنوان زیستگاه نسبتا پایدار کرم باشد بستر نامیده می‌شود.

بستر کرمها باید بر روی سطح صاف و شیبدار بتنی و در سالن یا پوشش گلخانه‌ای ایجاد شود، بنابراین زمین مسطح بدون سنگ و کلوخ و خرده شیشه را مرطوب نموده و کاملا می‌کوبند تا سفت شود و یا آن را با بتون به ارتفاع ۱۵ سانتیمتر پوشش می‌دهند. یک شیب %۱ تا %۲ مطلوب است به دلیل اینکه فرایند شستشو آسان­تر می­شود و تهیه آب کرم یا wormwash امکانپذیر می‌گردد.

دلایل صاف و شیبدار بودن بستر موارد زیر است:

الف- جدا شدن آب مازاد و شیرابه یا پساب از بستر جهت جلوگیری از فاسد شدن بستر.

ب- جمع‌آوری شیرابه از طریق کانالهای مخصوص در مخزن (septing tanke ) و مصرف بخشی از آن ضمن مخلوط نمودن با آب و مصرف بقیه بعنوان کود مایع.

ج- خارج کردن مواد ناشی از شستشوی کودهای مرغی یا کودهای حیوانی تازه که حاوی مقدار زیادی اوره بوده و برای کرمها سمی و کشنده می‌باشند و یا خارج کردن سایر مواد سمی و مضر.

بستر کرم باید دارای شرایط زیر باشد:

- قابلیت جذب بالا: کرم توسط پوست تنفس می‌کند در نتیجه مواد بستر باید قابلیت جذب آب بالایی داشته باشند.

- دارای تخلخل مناسب باشد: کرم‌ها به اکسیژن نیاز دارند در نتیجه اگر مواد بستر فشرده باشد نفوذ هوا کاهش یافته و تنفس کرم مختل می‌شود. اندازه ذرات، شکل ذرات، بافت ذرات و سختی آن بر میزان تخلخل موثر است.

- مقدار کم پروتئین و یا نیتروژن (نسبت بالای کربن به نیتروژن): مواد پروتئین سریع شکسته شده و تولید گرما و اسید می‌نمایند که زندگی کرم را مختل می‌نماید لذا بستر باید دارای نسبت بالای کربن به نیتروژن باشد.

۲- ایجاد سایبان از جنس آیرون شیت (پلیت) یا پلاستیک گلخانه با پایه‌های فلزی و یا از جنس حصیر و سرشاخه درخت با پایه‌های چوبی برای محافظت کرمها در برابر بارندگی و نور آفتاب. ارتفاع سایبان بسته به شیوه تخلیه مواد آلی، مساحت مزرعه، نوع و جنس سایبان بین ۲ تا ۳ متر قابل تغییر است.

بهتر است از پلاستیک برای پوشانیدن سطح بستر استفاده نگردد، زیرا لایه پلاستیک باعث افزایش درجه حرارت و جمع شدن گازهای مختلف در بستر می‌شود.

۳- ایجاد پشته‌ای از کود گاوی نیمه پوسیده به شکل گنبدی به عرض ۷۰ سانتیمتر، ارتفاع ۴۰ سانتیمتر و طول دلخواه و آبیاری فراوان آن بمنظور خروج شیرابه کود. بستری با ابعاد یک متر در یک متر و با ارتفاع ۴۰ سانتیمتر به ۳۰ الی ۳۵ کیلوگرم خوراک و ماده بستری نیاز دارد. این مقدار برای ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ کرم خاکی کافی است که تکثیر شده و عمل کمپوست‌سازی را از لایه‌های بالایی آغاز کند. چون کرمهای قرمز تمایل دارند که از قسمت‌های سطحی بستر تغذیه نمایند، عمق بستر نباید بیش از ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر باشد. اگر بستر عمق بیشتری داشته باشد مواد آلی فشرده و بصورت غیرهوازی تجزیه شده و تولید بوی نامطبوع و مواد سمی می‌نماید و در نهایت منجر به مرگ کرمها می‌گردد.

۴- ایجاد شیار در طول خط‌الراس پشته به عمق ۱۵ سانتیمتر و ریختن کرمها به داخل آن و سپس بر گردانیدن کود روی کرمها.

۵- جمعیت مناسب کرم جهت تکثیر کرم ۵-۵/۲ کیلوگرم در مترمربع است و نباید بیشتر از پنج کیلوگرم باشد در جمعیت‌های کمتر تولید مثل کاهش می‌یابد زیرا کرم‌ها کمتر با یکدیگر تماس می‌یابند. جمعیت مناسب کرم جهت تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) ۱۰ – ۵ کیلوگرم در مترمربع می‌باشد. تولیدکنندگان کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) معمولا پنج کیلوگرم در مترمربع استفاده می‌کنند و با دو برابر شدن جمعیت کرم بستر را نصف می‌کنند. زمان لازم برای تولید کود آلی در دمای ۲۵ درجه سلسیوس در حدود ۵/۱ تا ۲ ماه خواهد بود و تقریبا نیمی از وزن پشته تبدیل به کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) خواهد شد. کرمهای قرمز تحت شرایط مطلوب می‌توانند در یک روز معادل وزن خود تا دو برابر از زباله‌ها و بستر تغذیه کنند و %۶۰ آنرا به کود ورمی‌کمپوست تبدیل کرده و دفع‌کنند. خلاصه، هر عدد کرم بالغ قادر است در یکماه (سی روز) ۲۳ گرم کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) تولید کند. اما بطور متوسط برای بازیافت هر یک کیلوگرم زباله غذایی در طول ۲۴ ساعت حدودا به ۲ کیلوگرم کرم خاکی نیاز است؛ بنابراین مدت زمان لازم برای تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) در بستر بستگی به میزان کرم موجود در پشته‌ها دارد، نگهداری کرم درون پشته‌ها به دو منظور صورت می‌پذیرد:

الف – افزایش جمعیت

ب- تولید کود آلی (کرم پوسال (ورمی‌کمپوست))

وزن اولیه کرمها درون پشته برای هدف اول به مراتب کمتر از هدف دوم است.

۶- آبپاشی پشته بصورت روزانه به اندازه آبیاری چمن به منظور ایجاد شرایط محیطی مناسب برای فعالیت کرمها و بلع غذا توسط آنها. روش مناسب برای آب‌رسانی به پشته‌ها استفاده از شلنگ نرم پلی اتیلن شماره ۱۶ مشکی و نصب آب پاش در سر آن و آبپاشی روی پشته‌ها است به طوری که رطوبت هر نقطه همیشه در حد %۷۰ حفظ شود. زمان بین آب دهی تجربی است و با توجه به میزان رطوبت تعیین می­شود. ولی هر نقطه باید حداقل هفته‌ای ۲ بار آب داده شود.

۷- پس از گذشت حدود شش هفته کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) برای برداشت آماده می‌شود. در مزارع کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) پس از سه الی چهار ماه مدفوع کرمی را برداشت می‌نمایند. برای برداشت کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) ابتدا باید جداسازی کرمها از پشته‌ها انجام شود، برای جداسازی کرمها از پشته‌ها لازم است بعد از اندکی هوادهی به بستر و کاهش رطوبت آن با استفاده از غربال دوار برقی که به همین منظور طراحی و ساخته شده است بستر سرند گردد. برای غربال کردن در مزارع کوچک می‌توان از یک توری دو میلیمتری گالوانیزه نیز استفاده کرد، بمنظور حفظ کرمها لازم است از ابتدای بستر، هر روز نیم متر از بستر آبیاری نشود تا کرمها رفته رفته به انتهای بستر مهاجرت نمایند بعد از مهاجرت کرمها با هوادهی بستر و کاهش رطوبت آن اقدام به سرند نمایید در صورتیکه رطوبت بستر زیاد باشد عملیات سرند بسیار مشکل خواهد شد.

۸- برای جمع‌آوری کرمها می‌توان با ایجاد یک ماهیچه از کود دامی نیمه پوسیده در کنار پشته‌ای که دیگر فاقد مواد غذایی لازم برای تغذیه کرمها است سبب مهاجرت کرمها از پشته قدیمی به این ماهیچه گردید و پس از آن اقدام به ایجاد پشته‌های جدید و انتقال جمعیت کرم به این پشته‌ها نمود. اگر کرم مجبور به زندگی در میان زباله‌هایی باشد که خود تولید نموده در اینصورت نمی‌تواند به حیات سالم خود ادامه دهد؛ بنابراین باید بستر را بطور مرتب عوض کرده و اجازه نداد که مدفوع کرم به ماده‌ای سمی برای کرمها تبدیل شود.

۹- برای تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) در خانه می‌توان از جعبه‌های چوبی، پلاستیکی و فلزی با ایجاد سوراخهایی با اندازه مناسب در کف و دیواره‌های آن برای انجام زهکشی استفاده کرد.

۱۰ – بعد از انجام سرند، کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) که بصورت ذرات دانه‌بندی می‌باشد در کیسه‌های پلاستیک ۱ تا ۲۰ کیلویی بسته‌بندی و به بازار عرضه می‌گردد، بدیهی است در صورت درخواست متقاضیان می‌توان نسبت به غنی‌سازی و استانداردکردن کمیت عناصر غذایی آن بعد از نمونه برداری و تجزیه آن در آزمایشگاه اقدام و آن را برای محصولات گلخانه‌ای با نیاز مشخص آماده نمود. رطوبت کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) در هنگام بسته‌بندی نباید بیش از ۲۰ درصد باشد.

جدول ( ۳ ) رفع مشکلات در تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست)

تغذیه کرم خاکی:
غذای اصلی کرم‌های خاکی بقایای مرده و پوسیده گیاهی به انضمام بقایای ریشه‌ی گیاهان و نیز کود دامی است. کرم‌های قرمز بارانی بیشتر مواد زائد آشپزخانه را نیز خواهند خورد ضایعات سبزیجاتی که در حین تهیه غذا بوجود می‌آید برای کرمها قابل استفاده می‌باشد. مانند پوست سیب‌زمینی، هویج، کاهو، کلم، کرفس، سیب، پوست موز، گریپ فروت و پوست پرتقال، برگ چای، چای کیسه‌ای، تفاله قهوه، کاغذ و مقوا. بعضی از ضایعات زودتر از سایر مواد به کود تبدیل می‌شوند. پوست موز حدود یک هفته طول می‌کشد در حالی که پوست پرتقال حدود یکماه طول خواهد کشید تا کاملاً تجزیه گردد. نوع و مقدار مواد غذایی در دسترس نه تنها بر روی جمعیت کرم‌های خاکی بلکه بر روی انواع گونه‌های موجود و نرخ رشد و…. تاثیر می‌گذارد.

زائدات کشاورزی شامل باقیمانده محصولات و محصولات جانبی آنها مانند زائدات غلات، دانه‌های روغنی، نیشکر، ساقه ذرت، کتان، کنف، محصولات فرعی کارخانجات روغن، کارخانجات چای و شکر و صنایع مرتبط با میوه و سبزیجات دارای قابلیت تبدیل به کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) هستند، روزنامه‌های سیاه و سفید معمولی نیز می‌توانند کمپوست شوند هر چند نیتروژن آنها پایین است و در نتیجه سرعت تجزیه را کاهش می‌دهند. اگر کاغذ کمپوست شود نباید بیش از ۱۵ درصد وزن کل مواد توده کمپوست باشد. زائدات کشاورزی از قبیل باقیمانده محصولات، زائدات سبزیجات، تفاله نیشکر و… فضولات احشام (فضولات گاو، گوسفند و…، زائدات شهری (زباله شهری)، زباله‌های صنعتی، زائدات گیاهان از قبیل برگ، خاک اره (برای هر صد کیلوگرم خاک اره به یک کیلو نیتروژن نیاز است) و… قابل تغذیه توسط کرمها می‌باشند. کیفیت محصول تولید شده با بکار بردن کود آلی افزایش می‌یابد، اغلب مواد آلی زائد قابل تجزیه بیولوژیکی می‌توانند به کود تبدیل شوند، حدود ۵ تا ۱۰ درصد موادی که توسط کرم بلعیده می‌شوند در بافت‌های بدن کرم بمنظور رشد و فعالیت‌های متابولیکی جذب و بقیه بصورت کودهای گرانولی دفع می‌شوند. در مجموع هر کرم قادر است در روز معادل وزن خود تا ۲ برابر تغذیه کند و %۶۰ آنرا به کود ورمی‌کمپوست تبدیل کرده و دفع‌کند.

توجه به این نکته ضروری است که کرمها با فلزات، فویل، پلاستیک، مواد شیمیایی، روغن، حلال‌ها، حشره‌کش، صابون، رنگ و… تغذیه نشوند. همچنین باید از انواع مرکبات (پرتقال، لیمو شیرین و گریپ فروت)، پیاز، سیر، میخک، غذاهای پر ادویه و خیلی تند و غذاهای اسیدی اجتناب نمود، همینطور نباید از خرزهره و دیگر گیاهان سمی برای تغذیه کرمها استفاده گردد. گیاهان که با آفت کش یا علف کش سمپاشی شده‌اند نباید در فرآیند کمپوست سازی استفاده شوند. همچنین برخی از مواد به علت اینکه سلامتی انسان را به خطر می‌اندازند و یا مایه رنجش انسان می‌شوند نباید برای تولید کود استفاده شوند. افزودن مدفوع انسان و حیوانات خانگی توصیه نمی‌شود زیرا باعث انتقال بیماری می‌شوند. گوشت، استخوان، تخم‌مرغ و محصولات لبنی نباید اضافه شود چون باعث جلب حشرات به محل می‌شود. اگر مواد غذایی خرد شوند بلعیدن آنها برای کرمها راحت‌تر خواهد بود. به هنگام دادن زباله‌ها در صورت امکان آنها را به تکه‌های کوچکتر تقسیم کنید تا انجام فرآیند تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) برای کرمها آسانتر باشد. زباله‌ها را به مدت چند روز در داخل یک مخزن قرار دهید تا باکتری‌ها شروع به شکل‌گیری کنند چون کرمها بسیار به باکتری علاقه دارند. همچنین از مرطوب بودن مخلوط نهایی اطمینان حاصل نمایید که مانند یک کیک اسفنجی باشد. اضافه کردن کمی ماسه ریز به توده ماده آلی به هضم غذا در سنگدان کرم کمک می‌نماید.

تغذیه گونه آیزنیا فوتیدا از بستری شامل مواد نیمه پوسیده کود گاوی، کود اسبی (کودها باید خشک باشند) کاه وکلش غلات و برخی زایدات و بقایای گیاهی می‌باشد، در داخل این بستر اصلی می‌توان مواد تازه‌ای چون زایدات سبزیجات و میوه جات، مواد آلی و قابل تجزیه، زباله‌های خانگی، پسماندهای کارخانجات غذایی و حتی لجن و فاضلاب (بجز فاضلاب صنعتی) اضافه نمود. کود مرغی تازه به علت میزان زیاد اوره برای کرمها سمی است و باید بعد از پوسانیدن با سایر مواد مخلوط گردد تا قابل استفاده شود، حتی کود گاوی تازه برای کرمها مناسب نمی‌باشد و باید شستشو شده و یا بصورت پوسیده مصرف گردد. باید توجه داشت که مخلوط کود حیوانی و بقایای گیاهی که پوسیده نباشند در صورت تامین رطوبت مراحل پوسیدگی را خواهند گذراند و به علت فعالیت میکروارگانیزمها دمای آن تا ۸۰ درجه سلسیوس (سانتیگراد) بالا می‌رود که برای کرمها قابل تحمل نیست و لذا باید از کود حیوانی و بقایای گیاهی تنها در صورتی استفاده کرد که به حالت پوسیده یا نیمه پوسیده باشند و مرحله کمپوست شدن را گذرانیده باشند. کرمها در خارج از سفره غذایی حرکت نمی‌کنند و به همین علت جمعیت آنها بسته به دسترسی به مواد غذایی رشد کرده و تثبیت می‌شود.

رطوبت مناسب بستر، هوادهی، تغذیه، جلوگیری از سفت شدن بستر و نگهداری ph در حد ۷-۸ از نکات کلیدی در تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) است. بستر باید بگونه‌ای باشد که هوای زیادی را به درون خود راه بدهد. کرمها علاقه‌ای به باکتریهای بی‌هوازی ندارند و اگر تحت چنین شرایطی قرار گیرند محلی را که باعث آزارشان می‌شود ترک می‌کنند و اگر قادر به این کار نباشند خواهند مرد. کرمها نیز درست مانند بیشتر جانوران به تنفس نیاز دارند. لازم است که تقریبا هر دو یا سه هفته یکبار چند اینچ از لایه‌های بالایی بستر را به آرامی بهم زد تا گازهای ایجادشده خارج شوند. این کار همچنین از فشردگی بستر جلوگیری می‌کند. لایه‌های سطوح پایین‌تر را نیز می‌توان به میزانی بسیار کمتر از لایه‌های بالایی بهم زد. در بسترهای کود حیوانی که کرمها مشغول فعالیت تولید کود هستند در اثر فعالیتهای گازی کود حیوانی گاز متان تولید می­شود که باعث از بین رفتن کرمها می‌شود. لازم است که به طور متناوب پشته به هم زده شود تا گاز متان از داخل پشته خارج شده و کرمها فعالیت خود را ادامه دهند. بسته به روش تولید ابزارهای دستی و مکانیزه مختلفی برای این کار وجود دارد. در حال حاضر این کار در ایران با روش دستی و با ابزاری شبیه شن کش انجام می­شود. لازم به ذکر است که این کار را با بیل نمی­توان انجام داد چون به کرمها آسیب می­رساند. دستگاههایی در ایران در حال طراحی و ساخت است که با بسته‌شدن پشت تراکتور فرایند هوادهی را با سرعت و هزینه کمتر انجام می­دهد و امکان تولید در حجمهای انبوه را فراهم می­کند. این دستگاه حدود یک میلیون تومان قیمت دارد.

از نظر اقتصادی کشت و پرورش کرم خاکی وقتی مقرون به صرفه است که بتوان از موادی که دارای هیچگونه هزینه‌ای نباشد استفاده کرد. مثل پسماندهای رستورانها، آشپزخانه‌ها، اماکن میوه و تره بار، مواد زائد کارخانه‌های تهیه مواد غذایی (کارخانه آردسازی و روغن‌کشی سویا). تغذیه کرمها باید بطور مرتب و معمولا یک بار در هفته صورت گیرد. انباشتن بیش از حد مواد غذایی در بستر، سبب ایجاد بوی نامطبوع و ترکیبات سمی می‌گردد. بهترین روش برای تهیه برنامه و میزان تغذیه، تعیین میزان مصرف کرم از آخرین تغذیه و همچنین شرایط موجود کرمها می‌باشد. زمانی که آخرین موادغذایی تغذیه شده تقریبا در حال تمام شدن است زمان تغذیه مجدد می‌باشد. اگر بنظر برسد که رشد کرمها متوقف شده و یا زاد و ولد آنها کاهش یافته احتیاج به اضافه نمودن پروتئین بیشتری در مواد غذایی می‌باشد.

مرکز تهیه کرم خاکی در فیلیپین توصیه می‌کند که بهترین ترکیب غذایی برای کرم خاکی مخلوطی از ۵۵ درصد خاک اره، ۳۵ درصد پوسته برنج و ۱۰ درصد سبوس برنج می‌باشد. این مخلوط باید به مدت ۳ هفته تخمیر شود تا حرارت آن بین ۵/۱۵ تا ۲۰ درجه سانتیگراد برسد. پس از تخمیر کافی و کنترل دما این محیط

تاثیر بستر‌های مختلف بر روی تعداد کرمها:

بستر حاصل از تفاله سیب موجب کمترین میزان رشد و نمو کرمها می‌شود و حتی سبب از بین رفتن کرمهای اولیه می‌گردد زیرا در اثر تخمیر در بستر کشت محیط کاملا اسیدی شده و مانع از رشد و فعالیت کرمها می‌شود. بستر تهیه شده از سیب زمینی از بستر سیب بهتر است اما بدلیل نشاسته بالا خیلی سریع کپک زده و محیط را برای کرمها نامطلوب می‌نماید شاید بتوان از پوست سیب‌زمینی برای تهیه کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) استفاده نمود به شرط اینکه به نسبت بیشتری آنها را با خاک مخلوط نمود تا طی مرور زمان بقایای سیب‌زمینی تجزیه شوند و کپک نزنند. در بستر کود گاوی که کمی سیاه تیره شده کرمها بخوبی رشد می‌نمایند و خیلی سریع تکثیر می‌یابند. کود اسبی از میان بستر‌ها بهترین بستر تهیه کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) شناخته می‌شود و کرمها بخوبی در آن رشد نموده و خیلی سریع تکثیر می‌یابند که این سرعت رشد نشانه مطلوبیت بستر است. بیشترین تکثیر تعداد کرمها در بستر کود اسبی با ۳۳۵ کرم و کمترین تکثیر مربوط به تفاله سیب با ۶/. است که از تعداد کرمها با گذشت زمان کاسته شده است.

پروارکردن کرمهای خاکی:

این امکان وجود دارد که کرمهای خاکی را بطور مصنوعی پروار کرد تا در نتیجه هم از لحاظ وزنی و هم از لحاظ قطر افزایش یابند. برای این منظور می‌توان تعداد زیادی بستر جدید فقط با ۱۵ سانتیمتر مواد بستر آماده کرده و تا زمانی که تقریبا خیس شوند، آنها را آبیاری کنیم. سپس کرمها را از بسترهای معمولی برداشت کرده و آنها را در بستر‌های فوق جایگزین کنیم. در این حالت معمولا از مالت و بلغور برای تغذیه کرمها استفاده می‌شود. اگر کرمها بسیار فعال باشند (موردی که باید در یک یا دو روز انتقال به بستر‌های جدید دیده شوند) تغذیه باید روزانه دو بار انجام شود. بدین ترتیب پس از ۷ تا ۱۰ روز کرمها برای استفاده و فروش آماده خواهند بود.

روش‌های جداسازی کرمهای خاکی:

جدا‌سازی کرمهای خاکی با دو هدف اصلی انجام می‌شود، اول جدا‌سازی کرمها بمنظور فروش کرم، دوم جدا‌سازی کرمها از بستر بمنظور سرند کردن بستر و فروش کرم پوسال (ورمی‌کمپوست)؛ بنابراین با توجه به هدف مورد نظر و امکانات موجود یکی از شیوه‌های زیر برای جدا‌سازی کرمهای خاکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

الف – روش شیمیایی: از مواد شیمایی مختلف که به صورت محلول در آمده‌اند جهت بالا آمدن کرمهای خاکی از خاک استفاده می‌شود. بعنوان مثال محلول کلرید جیوه، فرمالین، آب نمک، پرمنگنات پتاسیم و… اما اگر کرمها را جهت پرورش و نگهداری بخواهیم باید بلافاصله آنها را بوسیله آب شستشو دهیم و اثر مواد شیمیایی را از بدنشان پاک نماییم. مناسب‌ترین و بی‌ضررترین روش جهت بالا آمدن کرمهای خاکی استفاده از آب نمک غلیظ (در حد اشباع) می‌باشد. در این روش کرمهای خاکی بدست آمده آسیب ندیده و می‌توان در کلیه اهداف نمونه‌برداری از آن استفاده نمود. بدیهی است در این حالت بستر قابلیت استفاده خود را از دست می‌دهد و باید کاملا شستشو شود و به علت خیس شدن بستر و عدم امکان سرندکردن آن از این روش برای جدا‌سازی کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) استفاده نمی‌شود.

ب – روش مکانیکی: در این روش با استفاده از فاکتورهای فیزیکی مانند نور و گرما کرمهای خاکی را از خاک محیط کشت جدا می‌سازند بدین ترتیب که در مزرعه کشت و تکثیر جهت جمع‌آوری کرمهای خاکی، بستر آنها را در محل‌های خاصی ریخته که چند رشته المنت به همراه یک دستگاه نوری قوی در بالای آن قرار داشته و از قسمت زیرین آن آب سرد در جریان می‌باشد. بدین ترتیب کرمهای خاکی که از نور و گرما گریزان هستند به قسمتهای پایین رفته و عملا خاک رویی فاقد کرم می‌شود هر چند دقیقه مقداری از خاک رو را برداشته تا زمانیکه فقط کرمهای خاکی باقی بمانند، سپس آنها را شسته و آماده مصرف می‌نمایند، این روش نیز عمدتا برای فروش کرم مورد استفاده می‌باشد.

ج – جمع‌آوری بوسیله نور: بستر را در معرض نور شدید (نور چراغ یا نور خورشید) قرارداده تا کرمها به قسمتهای تحتانی وارد شوند و بعد از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه به اندازه ۵ سانتیمتر از خاک روی بستر را برمی‌دارند. اینکار را آنقدر تکرار می‌کنند تا هنگامیکه فقط کرمهای خاکی باقی بمانند، این روش برای هر دو منظور فروش کرم و فروش کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) قابل استفاده است.

د- ریختن مواد تازه در کنار کرم پوسال (ورمی‌کمپوست)، در این حالت کرمها پس از وارد شدن به داخل مواد آلی تازه به ما اجازه می‌دهند که کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) بعمل آمده را جدا نماییم.

ه- جدا‌سازی کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) و کرمها بوسیله غربال.

حمل و نقل کرمهای زنده:

کرمها را می‌توان به دیگر پرورش‌دهندگان کرم فروخت و یا برای نیاز‌های محلی یا صادرات از آنها استفاده کرد. حمل و نقل و جابجایی کرمها کار بسیار آسانی است. با استفاده از یک برس (فرچه) ساده کوکونها را جدا کرده و آنها را در مخزنی که دارای همان خوراک و مقداری رطوبت است قرار می‌دهیم. در هر ۲۴ ساعت از زمان حمل و نقل هر کوکون به نیم گرم غذا احتیاج دارد. می‌توان کوکونها را در مخازن تمیزی که دارای منافذ می‌باشند بسته‌بندی نمود. ابتدا کوکونها را در کیسه‌ای از جنس چیت قرار داده و سپس کیسه را در کوزه‌های پلاستیکی با درپوشهای منفذدار قرار می‌دهند.

کرمهای زنده نیز به روش مشابه با کوکونها بسته‌بندی می‌شوند یعنی در ظروف پلاستیکی با در پوش منفذدار و مواد غذایی مرطوب قرار می‌گیرند. برای هر کرم زنده مقدار ماده غذایی لازم در هر ۲۴ ساعت از زمان حمل و نقل معادل ۵/۱ گرم می‌باشد. کوزه‌ای با ظرفیت یک لیتر برای جابه جایی ۲۰۰ الی ۵۰۰ کرم زنده در مدتی کوتاه مناسب است.

میزان مصرف کرم پوسال (ورمی‌کمپوست):

از آنجا که ترکیب شیمیایی کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) بگونه‌ای است که هر میزان مصرف آن هیچگونه اثر سوئی نخواهد داشت، در زراعت‌های رایج می‌توان از کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) به میزان ۳ تا ۵ تن در هکتار، در گیاهان گلدانی ۵ تا ۲۰ در صد وزن خاک گلدان و در باغات میوه به میزان ۲ تا ۵ کیلوگرم به ازای هر درخت مصرف نمود. اما با توجه به اینکه شرایط آب و هوایی، وضعیت حاصلخیزی خاک و نیاز گیاهان مختلف متفاوت می‌باشد از طرفی نوع بستر در ترکیب کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) موثر می‌باشد لذا نمی‌توان یک دستورالعمل واحد را در باره میزان مصرف کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) ارائه داد؛ بنابراین بمنظور رعایت اقتصاد تولید، صحیح‌ترین روش برای تعیین میزان دقیق مصرف کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) انجام آزمون و اندازه‌گیری میزان عناصر غذایی در کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) و مصرف آن متناسب با نیاز گیاه موردنظر و شرایط محیطی و وضعیت خاک می‌باشد.

روند اجرای طرح تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست):

۱- شرکت درکارگاههای آموزشی و کسب اطلاعات کافی از اهمیت کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) و روش تولید و نگهداری از آن.

۲- تعین هدف از تاسیس مزرعه کرم پوسال (ورمی‌کمپوست).

۳- برآورد میزان متوسط ماده آلی (کود حیوانی، زباله، بقایای گیاهی) قابل تامین در طول سال.

۴- برگزاری کارگاه‌های آموزشی و تبلیغی برای تامین بازار مصرف.

۵- تعیین محل مصرف تولیدات و تعداد مصرف‌کنندگان.

۶- تعیین میزان مصرف کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) یا کرم خاکی.

۷- بر آورد سطح مزرعه کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) متناسب با میزان متوسط ماده آلی قابل تامین، میزان ورمی‌کمپوست دارای تقاضا و میزان توسعه مصرف در آینده.

۸- تامین زمین مورد نیاز در فاصله مناسب از مزارع یا شهرک تولید زباله. با توجه به هزینه حمل و نقل در این نوع فعالیت حتی­الامکان باید در اجرای این طرح زمین مورد نظر در محلی انتخاب شود که هزینه­های حمل و نقل به حداقل برسد.

۹- تامین آب مورد نیاز.

۱۰- تامین یک رشته برق.

۱۱- خرید تجهیزات مورد نیاز شامل سرند، خرمنکوب یا سرشاخه خردکن، فرغون، بیل و…

۱۲- زیر سازی و ایجاد تراکم در محل احداث مزرعه کرم پوسال (ورمی‌کمپوست).

۱۳- بتون‌ریزی با ضخامت ۱۵ سانتیمتر با شیب مناسب و احداث کانالهای انتقال شیرابه.

۱۴- نصب سایبان چوبی یا فلزی متناسب با شرایط منطقه و امکانات موجود.

۱۵- تهیه ماده آلی.

۱۶- خرید کرم.

تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) در منزل:

برای تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) در منزل می‌توان از انواع مخازن استفاده نمود. برای داشتن یک محفظه مناسب می‌توان آن را از چوب ساخت و یا مخازن پلاستیکی خریداری کرد. برای کسانی که می‌خواهند در فضای آزاد از کرمها نگهداری کنند استفاده از جعبه چوبی بهتر است، زیرا قادر است که در طول تابستان کرمها را خنک‌تر و در زمستان نیز آنها را گرمتر نگه دارد. اندازه محفظه نیز به میزان زباله غذایی که اعضائ خانواده شما تولید می‌کنند بستگی دارد. برای ۷ کیلو زباله‌ای که توسط دو نفر در یک هفته تولید می‌شود جعبه‌ای با طول و عرض ۸۰ *۶۰ و ارتفاع ۵۰ سانتیمتر کافی می‌باشد.

برای ایجاد تهویه و زهکشی ۱۲ سوراخ ۲۵/۱ سانتیمتری در کف محفظه مذکور ایجاد کنید. برای جمع‌آوری هر نوع رطوبتی که ممکن ا ست از محفظه خارج شود یک سینی پلاستیکی در زیر آن قرار دهید. همچنین ایجاد سوراخ در دیواره‌های بالایی محفظه، اکسیژن کرمها را تامین کرده و از ایجاد بو در محفظه جلوگیری می‌نماید. برای حفاظت کرمها از حشرات شکارچی پشت سوراخها را توری سیمی نصب نمایید؛ و از ورود مورچه‌ها به محفظه جلوگیری کنید. از آنجایی که کرمها به فعالیت در تاریکی علاقه دارند، از یک سرپوش بر روی محفظه استفاده نمایید و محفظه را در جایی که دمای آن بین ۱۲ تا ۲۵ درجه سانتیگراد است قرار دهید.

سپس از سرمته ۸/۵ اینچی برای ایجاد کردن منافذ گذر آب در زیر ظرف استفاده کنید.

آفات کرم خاکی:

کرمهای خاکی تحت تاثیرو حمله آفات بی‌شماری هستند. دشمنان اصلی کرمهای خاکی شامل کنه‌ها، دم فنریان، مورچه‌ها، صدپایان، حلزون‌ها، لارو سوسک‌های خاص، موش، مار، موش کور، وزغ و سایر حشرات و جانورانی که از کرمها تغذیه می‌کنند می‌باشند. کرمهای خاکی همچنین دارای تعدادی انگل داخلی شامل تعداد زیادی از پروتوزوآها، تعدادی از نماتد‌ها، لارو خاصی از انواع پشه‌ها و… می‌باشند.

کنه‌ها:

کنه قرمز یکی از فاکتورهای محدودکننده در تولید کرم خاکی بشمار می‌آید، کنه‌ها بطور طبیعی در کود‌های دامی و یا سایر مواد آلی مشابه دیده می‌شوند. همه بستر‌های تولیدکننده کرم خاکی نیز معمولا حاوی تعداد کمی از جمعیت کنه‌ها می‌باشند. که تحت شرایط خاص این حد جمعیت افزایش یافته و خسارت‌زا می‌شود. گونه‌های زیادی از کنه‌های آفت در اکثر بستر کرمهای خاکی وجود دارند اما مهمترین آنها کنه کرم خاکی با نام علمی Urpoda agitans می‌باشد این کنه‌ها قهوه‌ای مایل به قرمز و بسیار ریز هستند که بدون استفاده از میکروسکوپ نیز قابل دیدن می‌باشند. این کنه‌ها بیشتر در سطح و یا لبه‌های بستر کرم‌ها و همچنین در محل تجمع مواد غذایی دیده می‌شوند، آنها معمولا به کرم خاکی حمله نمی‌کنند و تنها از مواد غذایی کرمها تغذیه می‌کنند. زمانی که جمعیت کنه‌ها افزایش یافت و به سطح بالایی رسید کرمها به اعماق بستر نفوذ کرده و در همان جا باقی می‌مانند؛ و معمولا به سطح خاک نمی‌آیند این عمل باعث تضعیف رشد و کاهش تولید مثل آنها می‌شود.

کنترل کنه‌ها:

بهترین روش برای کنترل کنه‌های کرم خاکی پیشگیری می‌باشد همچنین یک مدیریت مناسب، مهمترین راهکار کنترل کنه است. جمعیت بالای کنه تقریبا همیشه با یک یا چند مورد از شرایط زیر همراه است:

۱- میزان آب بیش از حد.

۲- میزان تغذیه و مواد غذایی زیاد.

۳- زباله و ضایعات تازه و آبدار.

برنامه تغذیه باید به گونه‌ای باشد که تمام مواد غذایی طی چند روز اولیه مصرف شود و از انباشته شدن مواد غذایی گندیده و ترش کرده در بستر جلوگیری شود.

بستر‌های تولید با زهکش ضعیف که بسیار خیس می‌شوند شرایط نامناسبی برای تولید کرم و شرایط مطلوبی برای رشد کنه‌ها ایجاد می‌کنند. برنامه آبدهی باید مطابق شرایط آب و هوایی باشد تا بسترها زیاد خیس نشوند. معمولا جمعیت بالای کنه در شرایطی مانند تغذیه کرم با زباله‌ها، برگ‌های کاهو و بقیه ضایعات سبزی که میزان رطوبت بالایی دارند بوجود می‌آید؛ بنابراین تا زمانی که جمعیت کنه‌ها تحت کنترل در آید باید رطوبت این مواد را کاهش داد و سپس جهت تغذیه استفاده نمود و حتی پس از آن نیز مصرف این مواد باید با احتیاط صورت گیرد. زمانی که جمعیت کنه‌ها در حال افزایش است پوشش بستر را برداشته و برای چند ساعت سطح بستر را در مقابل نور مستقیم آفتاب قرار دهید و همچنین میزان تغذیه و آبدهی را کم کنید.

برخی تولیدکنندگان زمانی که جمعیت حشرات و کنه‌ها افزایش می‌یابد ابتدا آبدهی زیادی بر روی سطح بستر انجام می‌دهند تا آفات به سطح بیایند سپس توسط مشعل دستی روی سطح بستر را می‌سوزانند. باید توجه داشت حذف و دفع فیزیکی و یا شیمیایی کنه‌ها تنها باعث کنترل موقتی آنها می‌شود بخصوص زمانی که شرایط بستر در جهت کاهش شرایط بهینه کنه‌ها، تغییر داده نشود.

دم فنریان:Spring tail

حشراتی دوک مانند، کوچک به رنگ سفید متمایل به خاکستری می‌باشند که قادر به جهیدن می‌باشند. گاهی اوقات جمعیت این آفات به حدی زیاد می‌شود که تقریبا سطح بستر سفید بنظر می‌رسد. زمانی که جمعیت دم فنریان افزایش می‌یابد، کرمها در سطح زیرین بستر باقی می‌مانند و قادر به تغذیه از مواد غذایی سطح بستر نمی‌باشند. روش‌های کنترل گفته شده در مورد کنه‌ها نیز در مورد دم فنریان موثر می‌باشد. اگرچه کنترل شیمیایی دم فنریان تاثیر چندانی نداشته است.

مورچه‌ها:

برخی از گونه‌های مورچه‌ها از تخم یا کرمهای کوچک تغذیه می‌کنند. مورچه‌ها را می‌توان با سموم حشره کش، اسپری‌های حشره کش و طعمه مسموم در خارج از بستر از بین برد.

کرمهای ریز قرمز:

این جانوران بعنوان انگل کرمهای خاکی محسوب می‌شوند. بطوری که به بدن کرم چسبیده و خون یا مایع بدن کرم را می‌مکند همچنین می‌توانند تخم کرم را سوراخ کرده و مایع درون آن را بمکند. این کرمهای ریز ابتدا بصورت خوشه‌های کوچک سفید یا خاکستری و شبیه به کپک می‌باشند. مراقبت صحیح از بستر‌های کرمهای خاکی می‌تواند از ایجاد کرمهای ریز قرمز جلوگیری کند. بسترهایی که بیش از حد خیس باشند می‌توانند شرایطی ایجاد کنند که برای کرمهای ریز مطلوب‌تر از کرمهای خاکی است. با تنظیم برنامه آبیاری، بهبود زهکشی و برگردانیدن بستر بطور مرتب از ایجاد رطوبت بیش از حد جلوگیری نمایید. تغذیه بیش از اندازه می‌تواند موجب تجمع غذای تخمیر شده و کاهش ph در بستر کرمها شود. برنامه غذایی کرمها را طوری تنظیم نمایید که تمام غذا ظرف چند روز مصرف شده و چیزی از آن باقی نماند. برای تنظیم ph بستری که حالت اسیدی دارد از کربنات کلسیم (آهک) استفاده کنید وآن را در حالت خنثی ph=7 نگه دارید. غذای بسیار خیس مثل سبزیجات بسیار مرطوب نیز می‌توانند باعث افزایش تعداد کرمهای ریز قرمز در بستر کرمهای خاکی شوند لذا استفاده از این خوراک را محدود کرده و در صورت مشاهده مقدار زیادی کرم ریز قرمز استفاده از سبزیجات را متوقف نمایید. در صورتیکه ph بستر قلیایی باشد می‌توان از گرد ملایم گوگرد استفاده کرد.

مقایسه ی انواع کمپوست و کود دامی و کود شیمیایی

خاک­های مناطق خشک و نیمه خشک کشور ما که بیش از هشتاد درصد زمین­های کشاورزی را تشکیل می­دهد از نظر مواد آلی فقیر هستند.

 برای بهبود باروری و حاصلخیزی خاک­های کشاورزی، افزودن مواد آلی به آن­ها ضروری است، اما منابع محدود سنتی مواد آلی همچون کود حیوانی جوابگوی نیاز روز افزون بخش کشاورزی به کود آلی نیست ؛ از این­رو استفاده از مواد زائد مختلف دیگر همچون مواد زائد جامد آلی، لجن فاضلاب، زائدات کشاورزی و مواد زائد جامد صنعتی به عنوان مواد آلی رو به گسترش است.

 در بین کودهای آلی، ورمی کمپوست اقتصادی­ترین منبع تولید نیتروژن است. کاربرد ضایعات آلی از جمله کودهای دامی، لجن فاضلاب، کمپوست زباله شهری و مانند آن در خاک، یک روش مناسب برای نگهداری ماده آلی خاک، بهسازی خاک فرسوده و تامین عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان است.

 در مورد اثرات مفید ورمی کمپوست می­توان به بهتر شدن پایداری خاکدانه­های خاک و کاهش خطر فرسایش اشاره کرد و این که کمپوست می­تواند موجب افزایش تخلخل خاک و ظرفیت نگهداری آب خاک شود و از تغییر اسیدیته خاک جلوگیری کرده و موجب رهاسازی عناصر غذایی مورد نیاز گیاه شود. کودهای شیمیایی از عوامل اصلی حفظ حاصلخیزی خاک به شمار می­روند ولی کاربرد زیاد آن­ها به همراه عملیات مدیریتی نامناسب باعث شده که مقدار ماده آلی خاک به شدت کاهش داده و این امر روی ویژگی­های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک تاثیر گذاشته و خطر فرسودگی این خاک­ها را افزایش می­دهد با مصرف۲۰ تن در هکتار ورمی  کمپوست حاصل از زباله­های شهری در سبزی­ها، عملکرد به میزان ۱۵ درصد افزایش می­یابد.

 فیبرت و همکاران[۱] (۱۹۹۵) مشاهده نمودند با مصرف ۱۵ تن کمپوست در هکتار، عملکرد محصول پیاز ۱۵ درصد افزایش یافت. این محققان دلیل افزایش عملکرد را بهبود سطح تغذیه، بالا رفتن نفوذپذیری و تهویه و فعالیت­های میکروبی در ناحیه ریشه عنوان نمودند. امروزه مصرف کودهای شیمیایی بویژه عناصر ریز مغذی در کشاورزی و گلخانه ها تاحدی اجتناب ناپذیر است.

 کود های شیمیایی حاوی عناصر مورد نیاز و قابل جذب برای گیاه می باشند. استفاده از کودهای شیمیایی چه به صورت خاک  مصرف و چه بصورت محلول پاشی باعث افزایش عملکرد و رشد گیاهان بویژه در محیط گلخانه می شوند. اما درصورت عدم مصرف صحیح و اصولی، به شدت اثرات نامطلوب زیست محیطی و اکولوژیکی برجای گذاشته و عامل بروز بیماریهای خاصی از جمله ناراحتی های گوارشی و مسمومیت می باشد.

کودهای دامی با داشتن انواع مختلفی ازعناصر غذایی اعم از کم مصرف و پرمصرف و بهبود خصوصیات خاک باعث افزایش عملکرد گیاهان می شود. از طرفی استفاده از کود های دامی از لحاظ اقتصادی، مسائل زیست محیطی، اکولوژیکی، احتمال شیوع بیماریها، آفات و علفهای هرز در مزارع دارای محدودیت هایی می باشد و این مسائل در گلخانه که محیطی به شدت حساس است مخاطرات بیشتری ایجاد می کند.

ورمی کمپوست زباله­های شهری به عنوان یک کود آلی مقرون به صرفه با توان مناسب و با ارزش می­تواند به عنوان جایگزینی مناسب در کشاورزی پایدار و کشت آلی، از جایگاه ویژه­ای برخوردار باشد (سامنر[۲]، ۲۰۰۰). از طرفی مصرف کمپوست زباله شهری در خاک نگرانی­هایی را نیز با توجه به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مواد موجود در آن ایجاد نموده است. از جمله آن می­توان به جنبه عناصر مسموم کننده، عدم اطمینان از ارزش غذایی مواد موجود در آن برای تغذیه گیاه و عواقب زیست محیطی در خصوص انتقال آلاینده­ها از خاک به آب­های زیرزمینی و گیاهان و تجمع عناصر سنگین در خاک با گذشت زمان اشاره نمود (ولکوفسکی[۳]، ۲۰۰۳؛ فریک و واتمن[۴]، ۱۹۹۴).

ورمی کمپوست ها که از تجزیه بیولوژیکی (با استفاده از کرم خاکی) کمپوست و زباله های شهری بوجود می آیند، عناصر قابل دسترس و مفیدی برای گیاهان دارند.

 کرم های خاکی با خوردن کمپوست و تجزیه آن و تبدیل و تحولاتی که در شکل مواد غذایی ایجاد می کنند، قابلیت جذب عناصر غذایی را افزایش می دهند.

از طرفی کود کمپوست با توجه به ویژگی های خاص خود، غالب مواد تشکیل دهنده، مقدار مورد مصرف در خاک، قابلیت بهبود خصوصیات فیزیکی و ساختمان خاک و افزایش ظرفیت نگهداری رطوبت، نقشی مشابه با کود دامی درخاک ایفا کرده و باعث افزایش عملکرد در تمام گیاهان مورد مطالعه دراین طرح شده است. کمپوست منجر به افزایش میزان کربوهیدرات­ و برخی عناصر غذایی ماکرو می­شود که این افزایش می­تواند به دلیل اثرات مثبت کمپوست در افزایش سطح ریشه در واحد حجم خاک، کارایی مصرف آب و فعالیت فوسنتزی باشد که مستقیما روی فرآیندهای فتوسنتزی و تولید کربوهیدرات­ها موثر هستند.

. منابع:

نجفی، ع. سهرابی، م. ۱۳۸۸٫ تأثیر مصرف انواع کمپوست بر عملکرد خیار، گوجه­فرنگی و سیب­زمینی در مقایسه با کودهای دامی وشیمیایی

خواص کود ورمی کمپوست

کود بیولوژیک ورمی‌کمپوست:
ورمی‌کمپوست عبارتست از مدفوع کرم‌هایی که از کود دامی یا هر مواد آلی دیگر تغذیه کرده و مواد آلی را به ذرات خیلی ریز خرد می‌کنند.
ورمی‌کمپوست نتیجه هضم طبیعی غذا در سامانه هاضمه کرم‌خاکی است و دوره رشد گیاه را بوسیله داشتن میکروارگانیسم و همچنین مواد آلی فعال و تسریع می‌نماید.

ورمی‌کمپوست یک کود بیوارگانیک است که بسیار نرم، سبک وزن، ترد، تمیز و بی‌بو بوده و ظاهری کم و بیش شبیه به پودر گرانوله قهوه دارد.
کیفیت ورمی‌کمپوست به نوع غذا (محیط کشت) یا مواد زائد آلی که کرم‌ها از آن تغذیه کرده‌اند، بستگی دارد. برای مثال کرم‌ها می‌توانند مواد آلی با سلولز زیاد مانند خاک اره را هضم کرده و یک مادة اصلاح‌کنندة خاک با کیفیت پائین تولید نمایند، برعکس کرم‌ها قادرند با مواد غنی از ازت و فقیر از سلولز ورمی‌کمپوست با کیفیت عالی تولید نمایند.
نسبت کربن به ازت (C/N) ورمی‌کمپوست برابر ۲۰ و پائین‌تر از آن می‌باشد. طول دانه‌های خشک ورمی‌کمپوست بین ۱-۵mm و وزن مخصوص آن نیز کمتر از خاک گلدان است. هوموس آن حدود %۲۰ وزن خشک آن می‌باشد.
یکی از مصارف عمده که امروزه در دنیا بسیار مورد توجه قرار گرفته است، استفاده از زباله جهت تولید ورمی‌کمپوست می‌باشد. هزینة دفع بسیاری از زائدات آلی که توسط صنایع نوین تولید می‌شوند گران تمام شده و مسائلی از قبیل بو یا آلودگی آبهای سطحی را موجب می‌شوند. تحقیقات نشان می‌دهد که این‌گونه مسائل با استفاده از کرم‌های خاکی می‌توانند برطرف شوند بخصوص استفاده از کرم‌های‌خاکی ایزنیافوتیدا (E.Fotida).
که می‌توانند در حضور هوا به تجزیة مواد آلی پرداخته و در نتیجه آلودگی محیط را کاهش دهند. بسیاری از انواع زائدات آلی انسانی، حیوانی و صنعتی برای تولید ورمی‌کمپوست بکار رفته و کود حاصله در بازارهای آمریکا، ایتالیا، فیلیپین و … فروش دارد.
موارد استفاده ورمی‌کمپوست:
ورمی‌کمپوست قابل استفاده در کلیه محصولات زراعی، باغی و گلخانه‌ای می‌باشد.
اهم خواص فیزیکی و شیمیایی ورمی‌کمپوست عبارتند از:
سبک و فاقد هرگونه بو
عاری از علفهای هرز
حاوی میکروارگانیسم‌های هوازی مفید مانند ازتوباکتری‌ها
بالا بودن میزان عناصر اصلی غذایی در مقایسه با سایر کودهای آلی
دارا بودن عناصر میکرو مانند آهن، روی، مس و منگنز
دارا بودن مواد محرکه رشد گیاهی نظیر ویتامین‌ها بویژه ویتامین B12
قابلیت بالای نگهداری آب و مواد غذایی
فرآوری آسان و سریع‌تر از بیوکمپوست
عاری از باکتری‌های غیرهوازی، قارچ‌ها و میکروارگانیسم‌های پاتوژن
اصلاح کنندة خصوصیات فیزیکوشیمیایی و بیولوژیکی خاک.
انواع کودهای بیولوژیک:
رایج ترین این کودها با استفاده از موجودات زیر تهیه می‌شوند:
باکتریهای تثبیت کننده نیتروژن مولکولی
قارچهای میکوریزی
میکروارگانیسمهای حل کننده فسفاتهای نامحلول
باکتریهای ریزوسفری محرک رشد گیاه
میکروارگانیسمهای تبدیل کننده مواد آلی زاید به کمپوست
کرمهای خاکی تولید کنننده ورمی‌کمپوست
باروری و حاصل‌خیزی خاک:
کرم‌های‌خاکی در نتیجة فعالیت خود باعث تسریع تحرک یون‌ها در سطح و عمق پروفیل خاک می‌گردند. در این مرحله آنها با ترشح مواد شیمیایی می‌توانند برخی از عناصر غذایی پایة موجود در خاک را از حالت تثبیت خارج نموده به شکل قابل جذب گیاه تبدیل کنند.
این فرایند توسط کرم‌های‌خاکی به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم انجام می‌گیرد‌. مثال تأثیر مستقیم آنها در معدنی شدن ازت است این عنصر که معمولاً به شکل کمپلکس‌های آلی غیرقابل استفادة گیاه در خاک وجود دارد پس از عبور از لولة گوارش کرم‌های‌خاکی ابتدا به آمونیاک و سپس به نیتریت و نیترات تبدیل می‌گردد. تأثیر غیرمستقیم کرم‌های خاکی در ازدیاد حاصل‌خیزی خاک، ازدیاد فعالیت میکروارگانیسم‌ها و جانوران خاکزی در نتیجه تولید مواد محرک ریشه نظیر ویتامین‌ها بویژه ویتامین B12 است.
بنابراین با توجه به نقش کرم‌های‌خاکی در اصلاح ساخت بافت و سایر عوامل یاد شده دارند. بطور مستقیم در ازدیاد حاصل‌خیزی و باروری خاک و افزایش محصول مؤثر واقع می‌شوند. همچنین شواهد بسیاری وجود دارد که غلظت کلسیم، سدیم، منیزیم، پتاسیم، فسفر و مولیبدن قابل جذب در مدفوعات کرم‌های‌خاکی بیشتر از محیط اطراف آنها می‌شود.
مقایسه کود گاوی با کود ورمی‌کمپوست:
هزینه مصرف کود گاوی در ۱ هکتار  ۳۰ تن، از قرار هر تن کود گاوی ۲۵۰۰۰تومان، معادل ۷۵۰۰۰۰ تومان میشود.
هزینه مصرف کود ورمی‌کمپوست در ۱ هکتار  ۱۰ تن، از قرار هر تن ورمی‌کمپوست ۵۰۰۰۰تومان، معادل ۵۰۰۰۰۰ تومان می¬شود. (در صورتی که از طریق مزرعه دار تولید شود در هر کیلو بین ۵۰ تا ۸۰ تومان است.)

کود گاوی
در هر هکتار ۲۵۰۰۰۰ تومان هزینه  اضافی دارد. (افزایش هزینه کارگری تا میزان هم وزن خود برای وجین علف هرز دارد زیرا علف هرز حاصل تمام توان تولیدی خاک و زمین را برای باروری خود جذب می¬نماید.)
علف هرز دارد.
مواد شیمیایی دارد.
افزایش محصول در قیاس با کود ورمی‌کمپوست ندارد.
(لکن در قیاس با زمین بدون کود، افزایش محصول دارد.)
میزان مصرف کود حدود ۳ برابر کود ورمی‌کمپوست است.
محصول تولیدی ارگانیک نیست.
کود ورمی‌کمپوست
در هر هکتار ۲۵۰۰۰۰ تومان کاهش هزینه دارد.
علف هرز ندارد.
مواد شیمیایی ندارد.
افزایش محصول از ۲۰ تا ۷۰ درصد دارد.
میزان مصرف کود یک و سوم کود گاوی است.
محصول تولیدی ارگانیک است.

ورمی‌کمپوست و رشد و نمو گیاهان:
گیاهانی که از کود ورمی‌کمپوست تغذیه می‌کنند معمولاً دارای ظاهری بلندتر و رشدی سریعتر می‌باشند. بر اساس آزمایشات و تحقیقات انجام شده، استفاده ورمی‌کمپوست با غلظت کمتر در رشد و نمو گیاهان تاثیر بیشتری دارد. این نتایج علمی بر اساس یافته های مرکز تحقیقات اوهایو ( Ohio state university ) انجام شده است. گزارشات این نتایج به شرح زیر می‌باشد:
کود ورمی به عنوان یکی از اجزاء مغذی گیاهان در باغبانی و گل کاری تاثیر مستقیمی در خواص فیزیکی و شیمیایی و رشد و نمو گیاهان دارد. ( منابع زیست فنّاوری )  Biosource  Technology) )
افزایش در میزان رشد و نمو گیاهان همیشه به عنوان یک مزیت و برتری محسوب نمی‌شود. اما کود ورمی ‌فعالیت و عملکرد بیولوژیکی دارد و خود مواد دفع کننده قارچی دارد که از رشد بی‌رویه و منفی محصول جلوگیری می‌کند و به گونه‌ای روند رشد گیاهان را کنترل می‌کند.
تاثیر ورمی‌کمپوست درافزایش گیاهان:
افزایش جمعی گیاهان پس از تغذیه از کود ورمی در هر سانتی متر افزایش می‌یابد.
تاثیر ورمی‌کمپوست درافزایش ریشه:
در هر آزمایش علمی انجام شده، گیاهانی که از کود ورمی‌کمپوست تغذیه نمودند تاثیر قابل توجهی در رشد و افزایش ریشه گیاهان داشتند. افزایش ریشه گیاهان، ظرفیت جذب آب و مواد مغذی دیگر را بالا برده و از لحاظ علمی گیاهان را قوی‌تر و سالم‌تر می‌سازد. در صورتیکه اگر رویش شاخه‌ها به طور نامناسبی افزایش یابد، خطر ایجاد چسبندگی و به هم فشردگی در ریشه گیاهان وجود دارد که در این صورت گیاهان احتیاج به پیوند زنی و نشاء دارند. آزمایشات نشان داد که چسبندگی در ریشه گیاهان باعث کاهش رشد آنها خواهد شد. پس از این تحقیقات، اهمیت و ارزش سلامتی و قوت در ریشه گیاهان برای محققان و کشاورزان آشکار شد.

تاثیر ورمی‌کمپوست بر اندازه گلها:
زمان برداشت گلهای میمون آزمایش شده، محققان دریافتند نکته بسیار ارزشمند این آزمایشات این است که گلهایی که از کود ورمی‌کمپوست تغذیه نمودند، رشد بیشتری از لحاظ ساقه و گلبرگ داشتند و در مقایسه با گلهای دیگری که از کودهای معمولی (کودهای شیمیایی و …  ) تغذیه نمودند رشد ظاهری قابل توجهی داشتند. در نتیجه ظاهر متفاوت و زیبای گلها نظر خریدارن و ناظران را به خود جلب نمود به طوریکه به مرور بر میزان بهای آن گلها افزوده شد.
تاثیر ورمی‌کمپوست درضخامت و کلفتی ساقه گیاهان:
طی آزمایشات انجام شده توسط محققان، ضخامت ساقه گیاهان پس از تغذیه از کود آلی ورمی‌کمپوست افزایش قابل توجهی داشته است گرچه ایجاد ضخامت بیشتر در ساقه از اهمیت کمتری نسبت به دیگر عوامل در رشد گیاهان برخوردار است اما در بعضی گلها و گیاهان اهمیت بسزایی دارد مانند گلهای میمون که ضخامت در ساقه آنها تاثیر آشکاری بر زیبایی ظاهری این گل دارد.

تاثیر ورمی‌کمپوست در سرعت رشد و نمو گل و گیاه:
گیاهانی که در بستری با کود آلی ورمی‌کمپوست پرورش می‌یابند معمولاً رشد و نموی بیشتر و سریعتری نسبت به گیاهان دیگر دارند. در آزمایشات تحقیقاتی که بر روی گل میمون و کلم بروکلی انجام شد، نشان داد که دوره کامل رشد و نمو گلهای  میمون ۲ تا ۳ روز کمتر از دیگر گلها و گیاهان است و گل کلم بروکلی نیز در زمان نشاء و جوانه زنی،  برگهای بیشتری تولید کرده است.
نتیجه:
عکس‌العمل گیاهان مختلف به کود آلی ورمی‌کمپوست بر اساس چند عامل مهم می‌باشد. اولین و مهمترین عامل این است که نتایج آزمایشات مختلف در پرورش گیاهان با استفاده از کود ورمی در مناطق آب و هوایی مختلف متفاوت است. پیشرفت مراحل رشد برای هر گیاه در مناطق آب و هوایی مختلف یکسان نمی‌باشد و مسلماً واکنش گیاهان به سامانه کود ورمی‌کمپوست نیز متغیر خواهد بود. گیاهانی که در شرایط مطلوب آب و هوایی و تغذیه‌ای مناسب رشد می‌کنند، عکس‌العمل کندتری نسبت به افزایش میزان کود و دیگر افزودنی‌های شیمیایی به بستر خاک نشان می‌دهند. در حالی که گیاهانی که در شرایط غیر مطلوب آب و هوایی و تغذیه‌ای نامناسب رشد و پرورش پیدا می‌کنند، عکس‌العمل سریعتر و مطلوبتری در افزودن کود ورمی به خاکشان نشان می‌دهند.

نویسنده: مهندس میثم کرمانی

منبع سایت گیلدا

مقدار و نحوه مصرف کود ورمی کمپوست:

بهترین روش مصرف هر نوع کود انجام آزمون خاک و مشاوره با کارشناسان تغذیه گیاه و خاکشناسی می باشد ولی بصورت عام مصرف ورمی کمپوست محدودیتی نداشته و مقادیر پیشنهادی بصورت عمومی و تجربی مورد آزمایش قرار گرقته است و مصرف بیش از مقادیر پیشنهادی نیز باعث سوختن گیاه نمی گردد.

کود ورمی کمپوست را بصورت های مخلوط با خاک سطحی و یا هنگام تعویض گلدان با کل خاک و یا هنگام کاشت نهال بصورت چاله ای در اطراف ریشه (چالکود) مصرف نمایید.

گلدانهای آپارتمانی:
به عمق ۲ الی ۵ سانتیمتر خاک گلدان را برداشته و کود ورمی کمپوست را جایگزین نموده و با خاک سطحی مخلوط کنید.

در صورت جابجایی گلدان معادل ۲۰% الی ۴۰% از حجم گلدان جدید را کود ورمی کمپوست و الباقی را با خاک معمولی مخلوط نمائید.
ترکیب خاک اره و ورمی کمپوست هم از نظر کیفیت  و هم از نظر هزینه خیلی بهتر از سایر بستر هاست.

باغچه های خانگی :
۲ تا ۳ کیلو گرم کود ورمی کمپوست در هرمتر مربع ( بصورت مخلوط با خاک سطحی).

گلهایی که به صورت زهکش آبیاری می گردند مانند بنفشه آفریقایی :
۲ تا ۳ قاشق کود ورمی کمپوست  را در یک لیوان آب مخلوط و بعد ۲۴ ساعت، مایع بدست آمده را که ورمی تی (Vermi Tea) نام دارد را در ظرف زیر گلدان ریخته و گلدان را درون آن قرار دهید.

گیاهانی با ریشه غرق آبی مانند بامبو :
۲ تا ۳ قاشق کود ورمی کمپوست را در پارچه تنظیف پیچیده و به صورت تی بگ (Teabag) داخل گلدان آب قرار دهید.

صیفی جات:
۵/۱ تا ۵/۲ کیلوگرم کود ورمی کمپوست  در هر متر مربع بصورت مخلوط با خاک سطحی به عمق ۱۰ الی ۱۵ سانتیمتر.

سبزی کاری:
مخلوط ۱۰% الی ۱۵% کود ورمی کمپوست  با خاک گلدان یا خاک سطح باغچه، حداقل به عمق ۲ تا ۵ سانتی متر.

درختان مثمر:
۳ تا ۵ کیلو گرم برای هر درخت به صورت چالکود.

درختان غیر مثمر:
۲ تا ۳ کیلوگرم برای هر درخت به صورت چالکود.

نشا کاری و تکثیر:
۲۵ تا ۷۵ گرم برای هر نشا

نهال کاری:
۵۰۰ گرم برای هر نهال بصورت چالکود.

زمینهای زراعی:

۶ تا ۹ تن در هکتار بسته به نوع کشت و کیفیت خاک.

مقدار و نحوه مصرف کود ورمی کمپوست:

بهترین روش مصرف هر نوع کود انجام آزمون خاک و مشاوره با کارشناسان تغذیه گیاه و خاکشناسی می باشد ولی بصورت عام مصرف ورمی کمپوست محدودیتی نداشته و مقادیر پیشنهادی بصورت عمومی و تجربی مورد آزمایش قرار گرقته است و مصرف بیش از مقادیر پیشنهادی نیز باعث سوختن گیاه نمی گردد.

کود ورمی کمپوست را بصورت های مخلوط با خاک سطحی و یا هنگام تعویض گلدان با کل خاک و یا هنگام کاشت نهال بصورت چاله ای در اطراف ریشه (چالکود) مصرف نمایید.

گلدانهای آپارتمانی:
به عمق ۲ الی ۵ سانتیمتر خاک گلدان را برداشته و کود ورمی کمپوست را جایگزین نموده و با خاک سطحی مخلوط کنید.

در صورت جابجایی گلدان معادل ۲۰% الی ۴۰% از حجم گلدان جدید را کود ورمی کمپوست و الباقی را با خاک معمولی مخلوط نمائید.
ترکیب خاک اره و ورمی کمپوست هم از نظر کیفیت  و هم از نظر هزینه خیلی بهتر از سایر بستر هاست.

باغچه های خانگی :
۲ تا ۳ کیلو گرم کود ورمی کمپوست در هرمتر مربع ( بصورت مخلوط با خاک سطحی).

گلهایی که به صورت زهکش آبیاری می گردند مانند بنفشه آفریقایی :
۲ تا ۳ قاشق کود ورمی کمپوست  را در یک لیوان آب مخلوط و بعد ۲۴ ساعت، مایع بدست آمده را که ورمی تی (Vermi Tea) نام دارد را در ظرف زیر گلدان ریخته و گلدان را درون آن قرار دهید.

گیاهانی با ریشه غرق آبی مانند بامبو :
۲ تا ۳ قاشق کود ورمی کمپوست را در پارچه تنظیف پیچیده و به صورت تی بگ (Teabag) داخل گلدان آب قرار دهید.

صیفی جات:
۵/۱ تا ۵/۲ کیلوگرم کود ورمی کمپوست  در هر متر مربع بصورت مخلوط با خاک سطحی به عمق ۱۰ الی ۱۵ سانتیمتر.

سبزی کاری:
مخلوط ۱۰% الی ۱۵% کود ورمی کمپوست  با خاک گلدان یا خاک سطح باغچه، حداقل به عمق ۲ تا ۵ سانتی متر.

درختان مثمر:
۳ تا ۵ کیلو گرم برای هر درخت به صورت چالکود.

درختان غیر مثمر:
۲ تا ۳ کیلوگرم برای هر درخت به صورت چالکود.

نشا کاری و تکثیر:
۲۵ تا ۷۵ گرم برای هر نشا

نهال کاری:
۵۰۰ گرم برای هر نهال بصورت چالکود.

زمینهای زراعی:

۶ تا ۹ تن در هکتار بسته به نوع کشت و کیفیت خاک.